آكنه

شايع‌ترين بيماري التهابي پوستي است كه به صورت جوشهايي بر روي صورت، پشت و سينه و شانه‌ها در دوران بلوغ نمايان مي‌گردد. اين بيماري با افزايش فعاليت غدد چربي بدنبال آغاز فعاليت ترشحي غدد جنسي در دوران بلوغ بوجود آمده و تا زماني كه غدد جنسي فعال هستند ادامه مي‌يابد. نسبت پيدايش آكنه در دختران و پسران تقريباً برابر است، ولي شدت بيماري در آقايان بيشتر بوده و در مقابل، نگراني و مراجعه به پزشك در دختر خانمها بيشتر است. شدت آكنه در سالهاي آخر دهه دوم عمر كاهش مي‌يابد و در اكثر مبتلايان در اوائل دهه سوم يعني حدود 20 سالگي متوقف مي‌شود ولي بر خلاف عقيده رايج، با رسيدن به بلوغ كامل براي هميشه از بين نمي‌رود. در يك شكل خانوادگي كمياب، بيماري آكنه در سنين بالا، حتي تا دهه ششم زندگي، ديده مي‌شود.
در مردان ممكن است آكنه تا سنين مياني در پشت باقي بماند كه احتمالاً ناشي از يك حساسيت ارثي نسبت به آن است. البته نوعي جوش بنام آكنه شيرخوارگي نيز وجود داردكه در شيرخواران پسر مشاهده مي‌شود. يافته‌هاي باليني:
ممكن است دانه‌هاي قرمز، جوشهاي چركي، زخم سطحي خفيف همراه با درد يا خارش وجود داشته باشد در اطراف اين ضايعات ، گاهي دانه‌هاي سرسفيد يا سرسياه و روزنه‌هاي بزرگ ديده مي‌شود. كيستهاي آكنه‌اي از عوارض آكنه است. ناراحتي فكر و آشفتگي ناشي از جوش جواني ممكن است آزار دهنده‌ترين شكايت بيمار باشد. عوامل مرتبط با جوشهاي جواني:
1-هورمونهاي جنسي: يكي از وظايف هورمونهاي جنسي مردانه (تستسترن) كنترل غدد چربي است. اين هورمون هم در مردان و هم در خانمها وجود دارد ولي اندازه آن در خانمها ناچيز است. ميزان هورمونهای جنسي در كودكان بسيار اندک است. در دوران بلوغ هورمونهاي مردانه در پسران افزايش شديدي يافته و در دختران نيز مقداري افزايش مي‌يابد. و اين مسئله سبب افزايش ميزان فعاليت غدد چربي و رخداد آكنه مي‌شود. 2-فشارهاي رواني: فشارهاي رواني باعث بدتر شدن جوشهاي جواني مي‌گردند. بعنوان نمونه مي‌توان به بدتر شدن آكنه در مواقع امتحانات، نگرانيها و هيجانات شديد روحي اشاره كرد. در دختران نيز تشديد آكنه قبل از قاعدگي وجود دارد. شدت آكنه در افراد مبتلا به صرع نيز قابل توجه است. 3-آب و هوا و محيط : آب و هوا در ايجاد شدت ضايعات مؤثر است. قرار گرفتن در برابر نور خورشيد يا جريان باد سبب كاهش شكل‌گيري دانه‌هاي سرسياه مي‌شود. بنابراين آكنه در نقاط ابري و كم آفتاب بيشتر از نقاط آفتابي است. اصولاً آكنه در زمستانها شدت يافته و در تابستانها بهبود مي‌يابد. اماكن پرجمعيت، تنگ، كم فضا و شلوغ زمينه‌ساز بروز آكنه است. 4-آكنه و رژيم غذايي: بر خلاف نظريه همگاني، مواد خوراكي (مانند غذاهاي چرب و سرخ كرده و شيريني‌جات) اهميت زیادی در رخداد آكنه ندارند. خوراكيها چندان نمي‌توانند تعداد جوشها را افزايش دهند و افزایش چربي صورت و پوست چندان ربطي به خوردن چربي و شيريني ندارد. انواع آكنه:
1-آكنه خفيف:
شايع‌ترين نوع آكنه كه تعداد زيادي از نوجوانان درسنين 1 تا 19 سالگي به آن دچارمي‌شوندآكنه خفيف است.اين جوشهابيشتربرروي پيشاني،چانه وفك پائين ظاهرشده واغلب بدون درمان بهبودمي‌يابند. ولي هرچند وقت يكبار، دوباره بروز كرده حتي تا سالها ممكن است به اين ترتيب ادامه يابد. 2-آكنه ميانه:
گرفتاری به اين نوع آكنه درجوانان18تا 2۰ساله وبعدازآن مي‌باشد.نزدیک به 10% افراد به اين نمونه دچار مي‌گردند. تعداد جوشها نسبتاً زياد بوده و علاوه بر صورت، در شانه‌ها و سينه نيز يافت مي‌شوند. 3-آكنه سركش:
درمردان بيشترازبانوان بوده وحتي پشت وبازوهاراگرفتارمي‌سازدولی تنها 2 تا 3 درصد افراد گرفتار اين نمونه مي‌شوند اين جوشها بسيار بزرگ و دردناك بوده ناراحتي زيادي را بوجود مي‌آورند. درمان جوش جواني:
آكنه درست در زماني بوجود مي‌آيد كه شخصيت اجتماعي فرد در حال شكل‌گيري است و بنابراين بسياري ازنوجوانان وجوانان دچارناراحتي وآشفتگي فكري مي‌گردندكه متأسفانه اثرناخوشايندي برروي شخصيت ورفتارآنهادارد.درحاليكه آكنه يك ناراحتي پوستي جزئي و شايع به هنگام بلوغ است وآنقدرمسئله حادي نيست كه بخاطرآن كسي دچارنگراني يا گوشه‌گيري شود. حتي عده‌اي آكنه رابيماري نمي‌دانند و آنراجوش غرور مي‌نامند.بنابراين درمان در وهله اول بايد از خود فرد آغاز گردد. به هيچ وجه نبايد درصدد كندن و فشاردادن جوشها و خراشيدن صورت بود زیرا باعث می گردد در آینده جای جوشها گود یا لکه شود. بايدازفشارهاي شديدرواني وهيجانات بي‌موردكه سبب پيچيده‌تركردن ضايعات مي‌شود پرهيز نمود. از نگراني بيش از حد در مورد آكنه نيز به همين دليل بايد خودداري شود. يكي ازنكات مهم اين است كه برخي خانمهاجهت پوشاندن اين ضايعات ازوسايل آرايشي روغني استفاده مي‌كنند كه به هيچوجه عاقلانه نبوده وخود سبب تشديدضايعات مي‌گردد. شستشوي روزانه با آب و صابون و خشك كردن آنها سودمند است. براي خشك كردن صورت نبايدحوله راروي آنهاكشيد.صابون مورداستفاده مي‌تواندصابون معمولي، نوتروژن، ،T.C.C گوگردي يا گليسيرينه باشد. براي ضدعفوني كردن جوشها می توان ازمحلولهايی ضد ميكروب مانند ترکیبات آنتی بیوتیکی در الكل استفاده كرد. قابل ذکر است که از كاركردن در آشپزخانه گرم و سرخ كردن غذا، قرار گرفتن در فضاهاي گرم و بخار دار، محيط‌هاي چرب و نه چندان تميز بايد دوري شود.از خوراکیهای به اصطلاح گرمی ،سرخ کردنی وچرب باید کمتر استفاده کرد. تراشيدن ريش در هنگام بروز ضايعات،كاري اشتباه است وسبب تشديدآكنه مي‌گردد.گذاشتن ريش کوتاه اشكالي ندارد. تماس ساده با نور خورشيد نيز در بهبودي آكنه مؤثر است . در صورت شديد بودن ضايعات بايد به پزشك مراجعه كرد تا داروهای خوراکی آنتی بیوتیکی (پادزی) تجویز گردد.

نوشته شده توسط دکترمحمدی zibapost.anzaliblog.com